แม่กลองยุคแรกไหลลงนครชัยศรี
ย้อนหลังไปประมาณ 3,000 ปีมาแล้ว ลำน้ำแม่กลองไม่ได้ไหลผ่านอำเภอท่ามะกาลงไปทางอำเภอบ้านโป่งและอำเภอโพธาราม เข้าเขตเมืองราชบุรีแล้ว ไปออกปากน้ำที่จังหวัดสุมทรสงครามอย่างที่เห็นทุกวันนี้ แต่ไหลไปออกอ่าวไทยในเขตจังหวัดนครปฐมแทน
ปรากฏร่องรอยลำน้ำที่แยกจากบริเวณอำเภอท่าเรือไปทางตะวันออกเฉียงใต้ วกวนไปทางอำเภอนครชัยศรี ที่ยังแลเห็นร่องรอยชัดเจนก็ได้แก่ลำน้ำทัพหลวงและลำพะเนียงแตก เป็นต้น
เมื่อเป็นเช่นนี้ อาณาบริเวณที่เป็นที่ราบลุ่มของจังหวัดราชบุรี ตั้งแต่เขตอำเภอบางแพ อำเภอเมือง อำเภอปากท่อ จังหวัดราชบุรี เลยเข้าไปถึงเขตอำเภอเขาย้อย จนถึงอำเภอเมืองเพชรบุรี ในเขตจังหวัดเพชรบุรี ก็คือบริเวณหาดทรายชายขอบอ่าวไทยในสมัยราว 3,000 ปี นั้นเอง (ลองดูภาพด้านล่างประกอบ)
อ่านต่อ >>
ย้อนหลังไปประมาณ 3,000 ปีมาแล้ว ลำน้ำแม่กลองไม่ได้ไหลผ่านอำเภอท่ามะกาลงไปทางอำเภอบ้านโป่งและอำเภอโพธาราม เข้าเขตเมืองราชบุรีแล้ว ไปออกปากน้ำที่จังหวัดสุมทรสงครามอย่างที่เห็นทุกวันนี้ แต่ไหลไปออกอ่าวไทยในเขตจังหวัดนครปฐมแทน
ปรากฏร่องรอยลำน้ำที่แยกจากบริเวณอำเภอท่าเรือไปทางตะวันออกเฉียงใต้ วกวนไปทางอำเภอนครชัยศรี ที่ยังแลเห็นร่องรอยชัดเจนก็ได้แก่ลำน้ำทัพหลวงและลำพะเนียงแตก เป็นต้น
เมื่อเป็นเช่นนี้ อาณาบริเวณที่เป็นที่ราบลุ่มของจังหวัดราชบุรี ตั้งแต่เขตอำเภอบางแพ อำเภอเมือง อำเภอปากท่อ จังหวัดราชบุรี เลยเข้าไปถึงเขตอำเภอเขาย้อย จนถึงอำเภอเมืองเพชรบุรี ในเขตจังหวัดเพชรบุรี ก็คือบริเวณหาดทรายชายขอบอ่าวไทยในสมัยราว 3,000 ปี นั้นเอง (ลองดูภาพด้านล่างประกอบ)
 |
| แผนที่แสดงความสัมพันธ์ระหว่างแหล่งที่ตั้งชุมชนโบราณ และแนวชายฝั่งทะเลเดิมบริเวณที่ราบเจ้าพระยา (ภาพจากหนังสือ "จากห้วงอวกาศสู่พื้นแผ่นดินไทย) |
ทำให้บริเวณอำเภอนครชัยศรี อำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม เรื่อยลงมาถึงอำเภอบ้านแพ้ว จังหวัดสมุทรสาคร อำเภอดำเนินสะดวก อำเภอวัดเพลง จังหวัดราชบุรี เลยไปถึงอำเภอบางคนที อำเภออัมพวา และอำเภอเมือง จังหวัดสมุทรสงคราม และอำเภอบ้านแหลม จังหวัดเพชรบุรี ยังเป็นส่วนหนึ่งของท้องทะเลและที่ลุ่มใต้น้ำที่เริ่มจะดอนขึ้นเท่านั้น
ปัจจุบันหาดทรายชายขอบอ่าวไทยในยุคนั้น ยังเห็นได้จากแนวสันทราย ตั้งแต่บริเวณบ้านตากแดด อำเภอบางแพ ผ่านบ้านโพหัก ลงมายังอำเภอเมือง จังหวัดราชบุรี และต่อเป็นแนวยาวผ่านบ้านคูบัวลงไปยังอำเภอปากท่อ อำเภอเขาย้อย และอำเภอเมือง จังหวัดเพชรบุรี ตามลำดับ
แนวสันทรายชายหาดที่ผ่ายเขตคูบัว จนไปถึงเมืองเพชรบุรีนี้ ได้กลายเป็นเส้นทางคมนาคมทางบกระหว่างเมืองราชบุรีและเพชรบุรี เกิดชุมชนตามแนวสันทรายเป็นระยะอย่างต่อเนื่อง ชาวบ้านเรียกว่า ถนนท้าวอู่ทอง ที่ใช้สัญจรมาก่อนมีถนนเพชรเกษม
ที่มา :
ศรีศักร วัลลิโภดม. (2547). ลุ่มแม่น้ำแม่กลองมีคนยุคหินเป็นบรรพชนคนยุคปัจจุบัน. ลุ่มน้ำแม่กลอง : ประวัติศาสตร์ชาติพันธุ์ "เครือญาติ" มอญ. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์มติชน. (หน้า 39-40)
ปัจจุบันหาดทรายชายขอบอ่าวไทยในยุคนั้น ยังเห็นได้จากแนวสันทราย ตั้งแต่บริเวณบ้านตากแดด อำเภอบางแพ ผ่านบ้านโพหัก ลงมายังอำเภอเมือง จังหวัดราชบุรี และต่อเป็นแนวยาวผ่านบ้านคูบัวลงไปยังอำเภอปากท่อ อำเภอเขาย้อย และอำเภอเมือง จังหวัดเพชรบุรี ตามลำดับ
แนวสันทรายชายหาดที่ผ่ายเขตคูบัว จนไปถึงเมืองเพชรบุรีนี้ ได้กลายเป็นเส้นทางคมนาคมทางบกระหว่างเมืองราชบุรีและเพชรบุรี เกิดชุมชนตามแนวสันทรายเป็นระยะอย่างต่อเนื่อง ชาวบ้านเรียกว่า ถนนท้าวอู่ทอง ที่ใช้สัญจรมาก่อนมีถนนเพชรเกษม
 |
| ภาพโมเสกจากดาวเทียม LANDSAT TM บริเวณที่ราบเจ้าพระยาตอนล่าง จากอ่าวไทยขึ้นไปจนถึง จ.ชัยนาท สภาพภูมิประเทศที่ราบลุ่มต่ำ เคยเป็นทะเลมาก่อน มีแม่น้ำหลายสายไหลผ่านที่ราบก่อนออกสู่ทะเล บริเวณต่อเนื่องจากทะเลที่เห็นในภาพเป็นสีเข้มเน้นให้เห็นขอบที่ลุ่ม ซึ่งเป็นแนวชายฝั่งทะเลมาก่อน ตำแหน่งเมืองโบราณอยู่บนส่วนที่เป็นแผ่นดิน โดยรอบแนวชายฝั่ง (ภาพจากหนังสือ "จากห้วงอวกาศสู่พื้นแผ่นดินไทย" สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ จัดพิมพ์ทูลเกล้าฯ ถวาย สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เนื่องในวโรกาสทรงเจริญพระชนมายุ 36 พรรษา 2 เมษายน 2534) |
ศรีศักร วัลลิโภดม. (2547). ลุ่มแม่น้ำแม่กลองมีคนยุคหินเป็นบรรพชนคนยุคปัจจุบัน. ลุ่มน้ำแม่กลอง : ประวัติศาสตร์ชาติพันธุ์ "เครือญาติ" มอญ. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์มติชน. (หน้า 39-40)
